راه های درمان و پیشگیری بیماری آسکاریازیس
بیماری آسکاریازیس یک بیماری عفونی است که عامل آن نوعی از کرم آسکاریس به نام آسکاریس لومبریکوئیدس است. این کرم‌ها از روده انسان به عنوان میزبان استفاده می‌کنند و ممکن است علائم مختلفی را ایجاد کنند.
این بیماری در کشورهای در حال توسعه شایع‌تر است و با خوردن یا آشامیدن غذا یا آب آلوده به تخم‌های آسکاریس منتقل می‌شود. تخم‌ها در روده باز شده و لارو تولید می‌کنند که از طریق خون به شش‌ها و بعد به حلق مهاجرت می‌کنند. سپس با بلعیدن دوباره به روده برگشته و به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند.
علائم بیماری آسکاریازیس ممکن است شامل تورم شکم، درد شکم، اسهال، تب، تنگی نفس، سرفه، خونریزی راسته، کاهش وزن، سوء تغذیه و مشکلات یادگیری باشد. بعضی اوقات کرم‌ها ممکن است از دهان یا بینی خارج شوند یا به سایر اعضای بدن مثل کبد، صفرا، آپاندیس و صفاق منتقل شوند.
تشخیص بیماری آسکاریازیس با انجام آزمایش مدفوع و یافتن تخم‌های کرم در آن صورت می‌گیرد. درمان بستگی به شدت عفونت دارد و معمولاً با داروهای ضدانگل مثل آلبندازول، مبندازول، پیرانتل پاموآت یا لوامیزول انجام می‌شود. پیشگیری از بیماری آسکاریازیس با رعایت بهداشت عمومی و فردی، دسترسی به دستشوئي های سالم، شستشوي دست ها قبل از خوردن و پخت کامل سبزيجات و صيفي جات قابل اجرا است.
پیشگیری از ابتلا به بیماری آسکاریازیس
برای جلوگیری از ایجاد عفونت جدید، باید به موارد زیر توجه کنید:
- از دستشوئي های سالم و بهداشتی استفاده کنید و مدفوع را در محل مناسب دفع کنید.
- دست های خود و کودکان خود را قبل از خوردن و بعد از استفاده از دستشوئي با آب و صابون بشوئید.
- سبزيجات و صيفي جات را قبل از خوردن خوب بشوئید و پخته کنید.
- از آب آشاميدنی تصفیه شده یا جوشانده شده استفاده کنید.
- از تماس با خاک آلوده به مدفوع انسان یا حیوان خودداری کنید.
به طور معمول، داروهای ضدانگل مثل آلبندازول، مبندازول یا پیرانتل پاموآت می‌توانند کرم‌های آسکاریس را در مدت سه روز از بین ببرند. این داروها باعث می‌شوند که کرم‌ها از روده جدا شده و با مدفوع دفع شوند. عوارض جانبی این داروها معمولاً خفیف هستند و ممکن است شامل درد شکم یا اسهال باشند. بارداران ممکن است بتوانند از پیرانتل پاموآت استفاده کنند.
بیماری آسکاریازیس معمولاً خطرناک یا مرگبار نیست، اما در برخی موارد ممکن است عوارض جدی یا حتی کشنده‌ای را به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
- انسداد روده: اگر تعداد کرم‌ها زیاد باشد، ممکن است روده را مسدود کرده و باعث درد شدید شکم، تهوع، استفراغ و عفونت شوند. این حالت نیاز به جراحی دارد و ممکن است منجر به پارگی روده و شوک شود.
- مهاجرت کرم‌ها: بعضی اوقات کرم‌ها ممکن است از روده خارج شده و به سایر اعضای بدن مثل کبد، صفرا، آپاندیس، صفاق، قلب یا مغز منتقل شوند. این حالت ممکن است باعث التهاب، عفونت، آبسه، خونریزی یا خسارت عصبی شود.
- آسکاریازیس ریوی: وقتی لاروهای کرم‌ها از خون به شش‌ها مهاجرت می‌کنند، ممکن است باعث التهاب ریوی، تورم شش‌ها، تب، سرفه، خلط خونی یا آسم شوند. این حالت در صورت عفونت سنگین یا همزمان با سایر عوامل آسیب‌زای ریوی مثل دود گرفتگی یا سوختگی ممکن است جان خطرناک باشد. ⁴
- استرس اکسیداتیو: بعضی از فعالیت‌های بایولوژیک کرم‌های آسکاریس ممکن است باعث تولید رادیکال‌های آزاد در بدن شود که سلول‌های سالم را آسیب می‌زنند. این حالت ممکن است منجر به التهابات سامانه ایمنی، آسیب بافت‌های روده و ریه و کاهش تاب‌آوری در برابر عفونت‌های دیگر شود. ⁵
بیماری آسکاریازیس در ایران شایع نیست و بر اساس یک مطالعه سیستماتیک و متاآنالیز، میزان شیوع آن در سال ۲۰۲۱ حدود ۰.۱۵ درصد (بازه اطمینان ۹۵ درصدی: ۰.۱۳-۰.۱۷ درصد) برآورد شده است. این عدد نشان می‌دهد که تقریباً ۱۲ هزار نفر (بازه اطمینان ۹۵ درصدی: ۱۰ هزار تا ۱۴ هزار نفر) از جمعیت ایران در سال ۲۰۲۱ به این بیماری مبتلا بوده‌اند.
شیوع آسکاریازیس در ایران در سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته است و برخلاف گذشته، عفونت‌های سنگین کمتر دیده می‌شوند. علل این کاهش ممکن است شامل عوامل زیر باشند:
- جایگزین شدن کود انسانی با کود شیمیایی
- بهبود شرایط بهداشتی و فرهنگ دست‌شوئی
- پخت کامل سبزيجات و صيفي جات
- توسعه شبکه آب و فاضلاب
- پوشش وسيع برنامه‌های مديريت تكاملي عفونت‌های روده‌ای
خوب بود
توضیحاتتون نا مفهوم بود بهتر و بیشتر توضیح بده .